Psychoterapia psychodynamiczna

W ramach współpracy z psychoterapeutami z centrum BrainHELP zapraszamy naszych pacjentów do pracy według nurtu psychodynamicznego. Czym jest terapia psychodynamiczna, jakie są jej cele, komu jest polecana, a także co tak właściwie wyróżnia ją spośród innych nurtów terapeutycznych?

Na czym polega terapia psychodynamiczna?

Na wstępie warto zauważyć, że terapia psychodynamiczna ma swoje początki w psychoanalizie Zygmunta Freuda. Uważał on, że na osobowość człowieka składają się trzy główne siły: 

• ego ‒ jako część świadoma,
• id ‒ jako elementy nieuświadomione,
• superego ‒ pełniące rolę wewnętrznego cenzora.

Dynamika między tymi siłami jest czasem na tyle zaawansowana, że człowiek nie jest w stanie sobie z nią sam poradzić. Analiza i uświadamianie sobie, do czego zmierza każda z tych części w danej osobie, a także poszukiwanie przyczyn cierpienia psychicznego jest zasadniczym etapem w drodze do jego rozwiązania w ramach terapii psychodynamicznej.

Jakie jest główne założenie terapii psychodynamicznej?

Według podstawowego założenia tego nurtu, wszystko z czym człowiek zmaga się w chwili obecnej, ma swoje podłoże w przeszłości, w szczególności tej odsuniętej do nieświadomej części umysłu. To, co zwykle okazuje się kluczowe w procesie terapeutycznym, to wszelkiego rodzaju traumy, w tym trudne i nieszczęśliwe dzieciństwo. Właśnie stąd pochodzą rozmaite schematy działania, które utrudniają, a czasem wręcz uniemożliwiają kontrolowanie własnego życia. W ramach terapii psychodynamicznej mówi się wówczas o występowaniu tzw. konfliktów intrapsychicznych, które na zewnątrz mogą objawiać się stanami nerwicowymi, depresją, lękami, bólem, a także trudnościami w relacjach.

Cel nurtu psychodynamicznego

W związku z wewnętrznym pochodzeniem przyczyn objawów zgłaszanych przez klientów, celem terapii psychodynamicznej jest wyciągnięcie tego, co nieuświadomione w człowieku, by móc to w procesie psychoterapeutycznym przepracować. 

Etapy psychoterapii psychodynamicznej

Na proces psychoterapii psychodynamicznej składają się cztery podstawowe kroki:

• uświadomienie ‒ na początku ważne jest rozpoznanie, z czym się borykasz i jaki jest Twój problem;
• przygotowanie ‒ kiedy już problem zostanie określony, warto omówić plan działania, czyli wybrać metody i techniki pracy terapeutycznej;
• działanie ‒ po teorii przychodzi czas na praktykę i wprowadzanie zmian w życie;
• utrwalenie, wzmocnienie ‒ po zaobserwowaniu pierwszych pozytywnych zmian następuje ciąg dalszy ich wprowadzania i dbanie o to, by efekty pracy były jak najtrwalsze.

Terapia psychodynamiczna ‒ dla kogo?

Podejście psychodynamiczne jest dobrym wyborem dla osób, które:

• chcą lepiej zrozumieć siebie,
• są gotowe poświęcić sporo czasu i uwagi na przepracowanie pewnych kwestii i osiągnięcie zmiany,
• będą w stanie skrupulatnie analizować historię swojego życia w poszukiwaniu związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy przeszłością a stanem obecnym.

Dla kogo, pod względem zaburzeń, może być psychoterapia psychodynamiczna? Przede wszystkim dla pacjentów z zaburzeniami osobowości, lękowymi, obsesyjno-kompulsywnymi czy odżywiania, ale też z depresją, syndromem stresu pourazowego (PTSD) oraz rozmaitymi traumami.

Terapia psychodynamiczna ‒ wady i zalety

Mocną stroną psychoterapii psychodynamicznej jest jej wnikliwe podejście do problemu. Ta szczegółowość wymaga jednak czasu. Zmiany nie następują nagle, ale pacjent ma szansę precyzyjnie poznać siebie, swoje motywacje, indywidualne schematy, a także przeszkody stojące na drodze do szczęśliwego życia. Z uwagi na to, że nurt psychodynamiczny nie należy do terapii dyrektywnych, w procesie terapeutycznym ważną rolę pełnią refleksje pacjenta i jego samoświadomość. Osoby, których domeną jest działanie w konkretnie wyznaczonych ramach, tzw. zadaniowcy, mogą się w terapii psychodynamicznej nie odnaleźć.

Efekty uboczne i trudności

Każda terapia, która jest prowadzona w sposób nieumiejętny, może być szkodliwa. W nurcie psychodynamicznym kluczowym elementem jest rozmowa o historii pacjenta, o jego trudnościach z okresu dzieciństwa, o ważnych, a nie zawsze zdrowych i bezpiecznych relacjach. Terapeuta, który nie będzie odpowiednio przygotowany do takiej pracy, może spowodować pojawienie się w pacjencie poczucia winy czy pustki, które pozostawione niezauważone i/lub nierozwiązane będzie negatywnie rzutować na dobrostan pacjenta w życiu współczesnym. 

Korzyści i skuteczność terapii psychodynamicznej

Obecnie terapia psychodynamiczna jest nurtem o potwierdzonej naukowo skuteczności. Przeprowadzono wiele badań i analiz, które pokazują, jak wiele można zdziałać, pracując z pacjentem w modalności psychodynamicznej, np. w kontekście zaburzeń osobowości czy relacji pacjenta do drugiego człowieka, ale i samego siebie.

Jak wygląda proces terapii psychodynamicznej?

Czas trwania terapii w nurcie psychodynamicznym

Biorąc pod uwagę to, że docieranie do prawdy ukrytej głęboko w człowieku, jest procesem wymagającym czasu, nurt psychodynamiczny jest uznawany przede wszystkim za pracę długoterminową. Czas terapii może trwać nawet kilka lat. Nie oznacza to jednak, że efekt będzie można poczuć dopiero po zakończeniu terapii. Pozytywne odczucia wśród pacjentów pojawiają się już po kilku sesjach w gabinecie psychoterapii psychodynamicznej.

Spotkania z psychoterapeutą planowane są w częstotliwości dopasowanej przede wszystkim do problemu, jaki pacjent chce przepracować. Mogą się one odbywać nawet 2-3 razy w tygodniu.

Krótkoterminowa psychoterapia psychodynamiczna

Długi czas trwania procesu terapeutycznego nie jest jednak wyznacznikiem tego nurtu. Możesz się spotkać z terapią psychodynamiczną, która trwa znacznie krócej. Są to przypadki, w których pacjent intensywnie pracuje nad jedną, bardzo konkretną kwestią. Do procesów krótkoterminowych raczej nie zalicza się terapii z zaburzeniami osobowości.

Przygotowanie do terapii

Na początku spotkań z psychoterapeutą istotne będzie ustalenie celu terapii, tego, co chcesz zmienić w swoim życiu. Często w trakcie procesu terapeutycznego „wychodzą” dodatkowe kwestie do przepracowania i plan ulega modyfikacji. Nie musisz wiedzieć wszystkiego o sobie już na pierwszej sesji. To właśnie psychoterapia psychodynamiczna ma pomóc Ci odnaleźć wiele informacji na temat Ciebie, Twoich potrzeb i Twojego życia w ogóle.  

Kwestia przygotowań jest ważna w przypadku terapii online. Tutaj zadbaj o stabilne łącze internetowe, sprawny sprzęt (komputer, głośniki, mikrofon), ale i spokojne miejsce, w którym nikt Ci nie będzie przeszkadzał.

Jak wygląda sesja w nurcie psychodynamicznym?

W trakcie indywidualnego spotkania z psychoterapeutą, pacjent ma okazję podzielić się swoimi przemyśleniami, a także skojarzeniami i ukrywanymi w życiu codziennym odczuciami. Terapeuta delikatnie moderuje rozmowę, pozwalając pacjentowi uzewnętrznić to, co mu nie służy oraz co pozbawia go pewności siebie i poczucia komfortu. Relacja terapeuta‒pacjent jest w psychoterapii psychodynamicznej bardzo ważna, co można wyraźnie zaobserwować w momencie tzw. przeniesienia. Dla pacjenta terapeuta staje się bezpiecznym punktem odniesienia. To właśnie na terapeutę pacjent może przenieść tymczasowo emocje związane z ważną osobą z przeszłości (np. którymś z rodziców), konstruktywnie je przepracować i dzięki temu przeżyć tzw. doświadczenie korekcyjne wprowadzające trwałe zmiany w osobowości pacjenta.

Psychoterapia psychodynamiczna w formie online

W dobie XXI wieku, gdzie Internet jest ważnym miejscem pracy i zdobywania wiedzy, również terapia w nurcie psychodynamicznym śmiało może być prowadzona zdalnie. Rozmowy z psychoterapeutą są organizowane w formie spotkań audiowizualnych przy wykorzystaniu odpowiednich narzędzi i aplikacji. W krakowskim Centrum Psychoterapii i Pomocy Psychologicznej BrainHELP pracują specjaliści, którzy są wykwalifikowani w prowadzeniu terapii psychodynamicznej online, dzięki czemu ma ona taką samą skuteczność jak terapia stacjonarna. To wygodna opcja redukująca czas dojazdów, dająca bezpieczną i dobrze znaną przestrzeń pacjentowi i pozwalająca spotykać się z terapeutą z każdego zakątka świata.