Interwencja kryzysowa

Nie zawsze pomoc psychologiczna, jakiej poszukują pacjenci, może być rozłożona w czasie. Zdarza się, że wspomniana pomoc musi przyjść nagle i szybko. W takich sytuacjach mamy do czynienia z tzw. interwencją kryzysową. Pomoc psychologiczna w kryzysie najczęściej polega na kontakcie telefonicznym i rozmowie, której skutkiem ma być uspokojenie pacjenta, odnalezienie przez niego równowagi po to, by mógł poradzić sobie z rozwiązaniem zaistniałego problemu.

W BrainHELP, jeśli jesteś w procesie terapeutycznym, zawsze możesz skorzystać z konsultacji ze swoim psychoterapeutą ‒ wszystko w ramach ustalonego wspólnie kontraktu terapeutycznego. Jeśli jednak nie obejmuje Cię w tej chwili żadna terapia, a dzieje się w Twoim życiu coś złego ‒ nie czekaj ‒ interwencja kryzysowa to obszar, w ramach którego śmiało możesz poszukiwać pomocy!

Co to jest interwencja kryzysowa?

Z definicji interwencja kryzysowa jest działaniem krótkoterminowym i doraźnym, a jej celem jest szybkie wsparcie pacjenta w sytuacji problemowej na zasadzie „tu i teraz”. Czasami w trakcie rozmowy z psychologiem podczas interwencji kryzysowej ustala się plan dłuższego działania pomocowego, a także wskazuje się pacjentowi środki, jakie może podjąć w ramach rozwiązania swojego kłopotu. Mówiąc w skrócie: interwencja kryzysowa jest swego rodzaju pierwszą pomocą psychologiczną.

Rodzaje kryzysów psychologicznych

Literatura zasadniczo dzieli kryzysy psychologiczne na dwie podstawowe grupy:

• kryzysy rozwojowe ‒ często są związane ze zmianami, jakie mogą się nam przytrafiać w trakcie przyjmowania nowych ról społecznych, a także z kończeniem oraz rozpoczynaniem konkretnych etapów życia. Przykładem sytuacji, które mogą wywołać kryzys są: zakończenie szkoły i/lub rozpoczęcie nowego etapu edukacyjnego, wyprowadzka z domu rodzinnego, wejście w związek małżeński, nowa praca, urodzenie dziecka czy zmiana pracy.
• kryzysy sytuacyjne ‒ kryzysy te występują nagle i zwykle dotyczą sytuacji traumatycznych. Mogą to być sytuacje związane z wypadkami (samochodowymi, pożarami, powodziami), poważnymi chorobami w rodzinie, zdradą, przestępstwami na tle seksualnym, aktami terrorystycznymi czy wojną. Ze względu na niespodziewany charakter cechują się wywołaniem silnego strachu i lęku w osobie poszkodowanej, która odczuwa także bezsilność i niemoc w przejęciu kontroli nad daną sytuacją.

Rozpoznawanie objawów kryzysu

Każdy kryzys może charakteryzować się rozmaitymi objawami, a każdy człowiek może też inaczej zareagować na konkretną sytuację. Poniżej prezentujemy zestawienie kilkunastu objawów, które mogą wskazywać na borykanie się z kryzysem psychologicznym. Jeśli dostrzegasz je u siebie lub bliskich ‒ sięgnij po pomoc.

Objawami kryzysów mogą być:

• przerażenie, lęk i strach, odczuwanie permanentnego zagrożenia,
• poczucie bezradności i niepewność przyszłości,
• ucieczka w używki: alkohol, narkotyki,
• złość, gniew, a także reagowanie płaczem, histerią lub paniką,
• niemożność podejmowania samodzielnych decyzji i odpowiedzialności, uzależnienie się od otoczenia, bierność oraz wycofanie społeczne,
• bezsenność lub częste koszmary senne,
• utrata apetytu lub kompulsywne jedzenie,
• nadmierne pocenie się, problemy żołądkowe, kłopoty z oddychaniem,
• pogorszenie koncentracji, zaburzenia uwagi.

Techniki radzenia sobie w kryzysie

W kontekście kryzysów psychologicznych najważniejsze jest uświadomienie sobie, że taki kryzys może występować. Wiele osób znajdujących się w kryzysach unika tego tematu, zaprzecza i usilnie przekonuje otoczenie, że wszystko jest w porządku. Takie zachowanie dosyć często dotyczy osób funkcjonujących w towarzystwie ludzi przemocowych.

Doświadczanie kryzysu życiowego nie zawsze oznacza konieczność podjęcia np. psychoterapii. Ze stosunkowo niewielkim problemem możesz radzić sobie we własnym zakresie, stosując kilka poniższych wskazówek:

• Daj sobie przestrzeń na przeżywanie niezbędnych emocji.
• Porozmawiaj z życzliwą sobie osobą, otaczaj się wspierającymi ludźmi. Pielęgnuj dobre kontakty społeczne.
• Stosuj techniki relaksacyjne, uważnościowe. Pomocny może okazać się mindfulness.
• Pracuj nad świadomym oddychaniem ‒ dzięki temu uspokoisz fizycznie swój organizm.

Jak znaleźć pomoc w kryzysie psychologicznym?

W kryzysach psychologicznych, które są ponad Twoje możliwości radzenia sobie, warto sięgnąć po pomoc w formie interwencji kryzysowej. Można jej szukać zarówno w prywatnych centrach psychologicznych, które mają w swojej ofercie taką formę pracy z pacjentem, ale oprócz tego istnieje szereg instytucji, które stricte zajmują się poradnictwem psychologicznym i interwencją kryzysową.