Uzależnienie od dopaminy: objawy i leczenie
Dopamina – przez wielu kojarzona jako hormon szczęścia i dobrego samopoczucia. Jest związana z różnymi formami uzależnienia. Przykładowo nadużywanie narkotyków może prowadzić do zmian w zakresie tego, jak dopamina oddziałuje na mózg. Co jednak z uzależnieniem nie od innej substancji, ale właśnie od dopaminy? W tym artykule przyjrzymy się bliżej tego rodzaju uzależnieniu, jego objawach oraz sposobach jego leczenia.
Uzależnienie od dopaminy – na czym polega?
Dopamina to neuroprzekaźnik, który odpowiada między innymi za dobre samopoczucie. Ta substancja pełni również wiele innych istotnych funkcji w naszym organizmie. Stanowi
jeden z najważniejszych modulatorów w zakresie motywacji, uczenia się oraz funkcji motorycznych. Ponadto pobudza receptory odpowiedzialne za przyswajanie nowych umiejętności, utrzymanie prostej postawy ciała czy poruszanie się. W kontekście uzależnienia jednak
największe znaczenie zdaje się mieć wpływ dopaminy na nasze samopoczucie. Dopamina jest bowiem wytwarzana w mózgu podczas wykonywania czynności, które przynoszą nam satysfakcję, w wyniku czego odczuwamy radość i euforię.
Uzależnienie od dopaminy – objawy
Dopamina jest nam zatem jak najbardziej potrzebna – byśmy dobrze się czuli, wykonywali swobodne ruchy i mieli zapał do nauki. Problem pojawia się wówczas, gdy chęć odczuwania dopaminy przeradza się w uzależnienie.
Jak wyglądają pierwsze objawy uzależnienia od dopaminy? W człowieku pojawia się coraz silniejsza potrzeba odczuwania przyjemności. Poszukuje on coraz silniejszych bodźców, które pomogą mu zwiększyć poziom dopaminy w mózgu. Organizm stopniowo wytwarza mechanizm tolerancji, przez co
do uzyskania satysfakcjonującego stanu euforii niezbędne jest dostarczanie coraz silniejszych doznań.
Kolejny objaw uzależnienia od dopaminy to
odczuwanie dyskomfortu w sytuacji, gdy jest się odciętym od bodźca dostarczającego przyjemność. Osoba uzależniona może także zaniedbywać ważne aspekty swojego życia, takie jak praca, nauka czy relacje z najbliższymi na rzecz czynności, które pobudzają wydzielanie dopaminy. Do tego często pojawia się spadek koncentracji, zmęczenie i apatia w tych chwilach, gdy uzależniony nie jest pod wpływem bodźca.
Uzależnienie od dopaminy – leczenie
Jak wygląda leczenie uzależnienia od dopaminy? Niezwykle ważne jest, aby uzależniony zdał sobie sprawę ze swojego problemu. Musi on być świadomy uzależnienia oraz jego negatywnego wpływu na życie. Powinien również określić, kiedy potrzeba dostarczenia mózgowi dopaminy jest najbardziej paląca: w stresującej sytuacji, a może w chwili znudzenia lub gdy jest zmęczony?
Dobrym pomysłem jest znalezienie zdrowszej alternatywy dla bodźca – zamiast przeglądania mediów społecznościowych czy kompulsywnego jedzenia lepiej jest pójść na spacer czy nawet świadomie się ponudzić. Bodźce dopaminowe dostarczające natychmiastowej gratyfikacji można zamienić na czynności, które również sprzyjają wydzielaniu hormonu szczęścia, jednak w mniejszej ilości i w dłuższej perspektywie, takie jak sport czy hobby.
Gdy uzależnienie od dopaminy jest jednak zbyt silne, aby radzić sobie z nim samodzielnie, warto zasięgnąć pomocy ze strony specjalisty. Psychoterapeuta podczas
psychoterapii indywidualnej określi plan działania, czyli zaproponuje najbardziej skuteczną metodę leczenia w danym przypadku oraz będzie na bieżąco monitorował postępy pacjenta.
Odwyk dopaminowy
Odwyk od dopaminy, zwany również dopaminowym detoksem, polega na
ograniczeniu bodźców, które powodują natychmiastowy wyrzut dopaminy w mózgu. Są to najczęściej: korzystanie z mediów społecznościowych, przeglądanie telefonu, kompulsywne jedzenie i zakupy, hazard oraz seks. Ograniczenie tych czynności pozwala na to, aby mózg stopniowo się od nich odzwyczajał i przestał kojarzyć je z gratyfikacją. Można to robić małymi krokami: w przypadku nadmiernego korzystania z social mediów można np. najpierw wyznaczyć sobie konkretne godziny, kiedy można do woli scrollować portale społecznościowe, a następnie sukcesywnie ten zakres ograniczenia zwiększać.
Jeśli czujesz, że masz kłopot ze zbyt silną potrzebą wykonywania czynności, które sprzyjają wyrzutom dopaminy, zgłoś się do Centrum Psychoterapii BrainHELP . Wśród naszego zespołu z pewnością znajdziesz terapeutę, który będzie w stanie pomóc Ci uporać się z takim uzależnieniem!
