Szacuje się, że ponad 70% populacji na świecie doświadcza w swoim życiu przynajmniej jednego traumatycznego wydarzenia. Może to być przemoc, wypadek, strata, doświadczenie wojny czy inne zdarzenie przekraczające indywidualne możliwości radzenia sobie ze stresem.
Nieprzepracowana trauma może prowadzić do długofalowych konsekwencji psychicznych i fizjologicznych. Badania pokazują, że osoby, które nie uzyskały odpowiedniego wsparcia po trudnym doświadczeniu, są bardziej narażone na rozwój zaburzeń psychicznych, takich jak depresja, zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości czy problemy ze snem.
Trauma wiąże się również ze zwiększonym ryzykiem nadużywania substancji psychoaktywnych, ponieważ ich działanie może chwilowo łagodzić napięcie emocjonalne i objawy stresu pourazowego.
Czym jest trauma?
Trauma to nie tylko wspomnienie trudnego wydarzenia – to ślad, jaki zostaje w naszym ciele i umyśle po doświadczeniu przekraczającym nasze możliwości poradzenia sobie.
Może być skutkiem wojny, przemocy, wypadku, katastrofy, ale także długotrwałego stresu, zaniedbania emocjonalnego czy braku poczucia bezpieczeństwa.
Każdy człowiek reaguje na traumę inaczej. Dla wielu osób pierwszym sygnałem są nasilony stres, napięcie, trudności ze snem czy poczucie dezorientacji. Świat wokół może wydawać się wtedy chaotyczny i nieprzewidywalny.
U części osób objawy te mijają po pewnym czasie, a u innych mogą rozwinąć się w zespół stresu pourazowego (PTSD) – stan, który wiąże się z nawracającymi wspomnieniami, lękiem, drażliwością czy unikaniem sytuacji przypominających o traumie.
Trauma – czynniki ryzyka
Ryzyko wystąpienia reakcji pourazowej jest złożone i zależy od wieloczynnikowej interakcji między cechami jednostki a jej środowiskiem. Istotną rolę odgrywa indywidualna podatność na stres i traumę, która może wynikać z uwarunkowań biologicznych, psychologicznych oraz społecznych.
Do czynników zwiększających ryzyko należą m.in. uwarunkowania neurobiologiczne, takie jak nadreaktywność układu limbicznego (zwłaszcza ciała migdałowatego) oraz zaburzenia w funkcjonowaniu osi podwzgórze–przysadka–nadnercza (HPA), odpowiedzialnej za regulację reakcji stresowej.
Znaczenie mają również wcześniejsze doświadczenia traumatyczne – zarówno te przeżyte osobiście, jak i obecne w historii rodzinnej, np. poprzez transmisję międzypokoleniową stresu. Doświadczenia wczesnodziecięce, takie jak zaniedbanie emocjonalne, brak stabilnych więzi czy przemoc domowa, mogą prowadzić do obniżenia odporności psychicznej w dorosłości.
Jak leczyć traumę? Terapia psychoanalityczna i psychodynamiczna
Zastanawiasz się, jak radzić sobie z traumą? Jednym ze sposobów na to, aby właściwie przerobić traumę, jest skorzystanie z psychoterapii indywidualnej w konkretnym nurcie. Nasze doświadczenie pokazuje, że terapia psychoanalityczna i psychodynamiczna pozwalają na głęboką eksplorację nieświadomych mechanizmów i przeżyć, które mogą leżeć u podłoża doświadczanej traumy. Praca w tych nurtach opiera się na budowaniu bezpiecznej relacji terapeutycznej, analizie mechanizmów obronnych, przeniesienia i powtarzających się wzorców funkcjonowania. Takie podejście umożliwia stopniowe integrowanie trudnych doświadczeń oraz zrozumienie ich wpływu na obecne życie. Zaleca się, aby terapia była przeprowadzane przez osobę z doświadczeniem i wiedzą w dziedzinie leczenia traumy. Takich specjalistów bez problemu znajdziesz w zespole Centrum Psychoterapii i Pomocy Psychologicznej BrainHELP.
Terapia poznawczo-behawioralna odznacza się wysoką skutecznością w leczeniu traumy u ofiar wypadków samochodowych i osób, które doznały przemocy seksualnej. Ponadto sprawdza się u pacjentów, u których występowanie traumy może być spotęgowane czynnikami genetycznymi.
Jak przepracować traumę z dzieciństwa?
Żeby pokonać traumę, zwłaszcza taką, która jest głęboko zakorzeniona, należy skorzystać ze wsparcia ekspertów. Pierwszą osobą, do której warto się udać, jest psycholog lub psychiatra. Tylko specjalista będzie w stanie postawić diagnozę i zaproponować adekwatne leczenie, oczywiście dopiero po określeniu indywidualnych czynników, takich jak wiek i płeć pacjenta, rodzaj doświadczonej traumy oraz aktualnych warunków życia.
Mierzysz się z trudnościami, generowanymi przez przebytą traumę? Daj sobie szansę na powrót do spokojnego i komfortowego życia i umów się na wizytę jeszcze dzisiaj!
