Psychoterapia psychoanalityczna ‒ postaw na głębokie zrozumienie siebie
Jednym z najstarszych i najbardziej wpływowych nurtów psychoterapeutycznych jest właśnie terapia psychoanalityczna. Opiera się ona na teorii Zygmunta Freuda ‒ jednego z najbardziej znanych psychiatrów na całym świecie. Celem psychoterapii psychoanalitycznej jest zrozumienie nieświadomych procesów psychicznych, które nieustannie wpływają na emocje, zachowania i relacje człowieka. To właśnie dzięki jej technikom pacjent ma możliwość głębokiej refleksji nad sobą, swoimi przeżyciami i doświadczeniami z przeszłości. Terapeutów specjalizujących się z podejściu psychoanalitycznym znajdziesz także w centrum BrainHELP.
Psychoterapia psychoanalityczna ‒ co to takiego?
W podejściu psychoanalitycznym niezwykle ważną rolę pełni przeszłość. To ona determinuje obecne życie, w tym wiele problemów emocjonalnych i psychologicznych, z jakimi mierzy się człowiek każdego dnia. Mają one swoje źródło właśnie w nieuświadomionych konfliktach, pragnieniach, a także traumach z przeszłości. Często sięgają one lat dzieciństwa.
Rola terapeuty w procesie terapeutycznym jest kluczowa, ponieważ pomaga on odkryć te ukryte aspekty. Robi to z pomocą analizy myśli, uczuć, zachowań, a nawet snów pacjenta.
Ważnym elementem terapii psychoanalitycznej jest twierdzenie, że psychika każdego człowieka składa się z dwóch komponentów:
- świadomego ‒ są to myśli i uczucia, które są dostępne dla nas w danym momencie,
- nieświadomego ‒ w nim przechowujemy lęki, wspomnienia i pragnienia, z których nie zdajemy sobie sprawy, a które tak bardzo potrafią wpłynąć na naszą codzienność.
Jakie są główne założenia psychoterapii psychoanalitycznej?
Analizując założenia psychoterapii psychoanalitycznej, możemy wyodrębnić zatem kilka zasad, którymi kieruje się ten nurt terapeutyczny.
- Rola nieświadomości. Większość naszych problemów wynika z nieświadomych konfliktów, które powstały na różnych etapach rozwoju.
- Znaczenie przeszłości. Wydarzenia z dzieciństwa, zwłaszcza te związane z relacjami z rodzicami, mają kluczowy wpływ na nasze obecne funkcjonowanie.
- Przeniesienie, przeciwprzeniesienie i projekcja. W relacji z terapeutą pacjent może nieświadomie odtwarzać emocje i wzorce relacyjne z przeszłości (przeniesienie, transfer) lub wręcz przypisywać własne odczucia psychoanalitykowi (projekcja). Z kolei terapeuta może przenosić swoje reakcje na pacjenta (przeciwprzeniesienie, kontrtransfer). Analiza tych sytuacji może pomagać w lepszym zrozumieniu procesów terapeutycznych.
- Analiza symboli i snów. Sny, marzenia i skojarzenia pacjenta są traktowane jako klucz do nieświadomości.
- Proces długoterminowy. Zmiana w terapii psychoanalitycznej zachodzi powoli, ponieważ wymaga czasu na przepracowanie głęboko zakorzenionych problemów.
Dla kogo jest psychoterapia psychoanalityczna?
Terapia psychoanalityczna jest szczególnie polecana osobom, które:
- chcą lepiej zrozumieć siebie i swoje emocje,
- doświadczają powtarzających się problemów w relacjach,
- zmagają się z depresją, lękami czy poczuciem pustki,
- mają trudności w radzeniu sobie z traumą z przeszłości,
- czują się przytłoczone nieświadomymi konfliktami wewnętrznymi.
Co ważne, psychoterapia psychoanalityczna jest rozwiązaniem dla osób gotowych na długotrwałą pracę nad sobą, która w perspektywie czasu przyniesie korzyść w postaci trwałych zmian w życiu.
Psychoterapia w nurcie psychoanalitycznym ‒ czego możesz się spodziewać?
Klasyczna psychoterapia psychoanalityczna zaplanowana jest na 2-3 sesje tygodniowo. Zdarza się jednak, szczególnie na początku drogi terapeutycznej, że spotkania z terapeutą odbywają się regularnie, ale tylko raz w tygodniu.
Praca z pacjentem jest oparta na kilku kluczowych elementach:
- pacjent zazwyczaj mówi o wszystkim, co przychodzi mu na myśl, bez tzw. autocenzury – nazywane jest to „wolnymi skojarzeniami”;
- terapeuta uważnie słucha, analizując to, co pacjent mówi, ale także to, co pozostaje niewypowiedziane;
- ważnym elementem terapii jest analiza relacji terapeutycznej – emocje pacjenta wobec terapeuty odzwierciedlają jego wcześniejsze doświadczenia z innymi ludźmi.
Wiele osób zastanawia się, jakie miejsce należy zająć w gabinecie psychoanalityka: usiąść na krześle/fotelu czy może położyć się na kozetce. Tutaj terapia psychoanalityczna pozostawia dowolność. Terapeuta z pewnością pokieruje Cię pod tym względem i pozwoli wybrać takie miejsce, by podczas całej sesji było Ci jak najbardziej komfortowo.
Efektywność psychoterapii psychoanalitycznej
W przestrzeni społecznej wciąż pokutuje przekonanie, że terapie psychoanalityczne „mają skuteczność zbliżoną do efektu placebo”, do czego przekonywał np. Hans Eysenck, przytaczając wyniki badań prowadzonych w połowie XX wieku. Współczesne badania pokazują jednak, że psychoterapia psychoanalityczna jest skuteczna w leczeniu wielu trudności psychologicznych i chociaż proces terapeutyczny trwa dłużej, niż w przypadku terapii krótkoterminowych, efekty terapii psychoanalitycznych są głębiej osadzone w pacjentach, a przez to trwalsze.
Dlaczego warto skorzystać z terapii w nurcie psychoanalitycznym?
Jeśli potrzebujesz zajrzeć w głąb własnego życia i lepiej poznać siebie, swoje lęki, pragnienia, motywacje ‒ psychoterapia psychoanalityczna będzie dla Ciebie odpowiednim wyborem. Pozwoli ona nie tylko rozwiązywać bieżące problemy, ale przede wszystkim ułatwi Ci zrozumienie Twojej własnej tożsamości, mechanizmów działania, które znajdują odzwierciedlenie chociażby w relacjach z innymi ludźmi. Co da Ci praca z tym, co do tej pory było dla Ciebie nieświadome? Zyskasz dzięki temu szansę na trwałą zmianę i bardziej świadome życie.
